Eind 2009 is van de circa 40.000 lichtpunten in Tilburg ruim 60% gedimd, met name in de woon- en verblijfsgebieden. Wat een verschil met 2000, toen al het licht gewoon uitging. Jos van Groenewoud, samen met Bert Smits verantwoordelijk voor de openbare verlichting in Tilburg: "Ons energieverbruik is nu nog op hetzelfde niveau als in 2001, ondanks forse areaaluitbreidingen en het feit dat ‘s nachts meer licht blijft branden dan voorheen."
Om nog meer energie te besparen zette Tilburg 2 sporen uit. Het eerste spoor richt zich op het nog geleidelijker dimmen, in plaats van de oorspronkelijke twee trappen. Sinds september 2009 maakt Tilburg gebruik van de Dynadimmer. Van Groenewoud: “We kunnen nu flexibeler dimmen naar periode en intensiteit. In plaats van om 00.00 uur terug te gaan van 100 naar 50 procent, kunnen we nu bijvoorbeeld al om 22.00 uur 20 procent terug. Dat levert nog een forse extra energiebesparing op."
Het tweede spoor is gebaseerd op moderne detectietechnologie die ‘licht op aanvraag’ mogelijk maakt. Daarvoor lopen in de proeftuin Berkel Enschot diverse experimenten. Twee vrijwel identieke deelwijken stellen de gemeente in staat om allerlei varianten te testen en vergelijken.
De eerste test met de City Spirit LED Cone (Philips) verliep succesvol. Van Groenewoud: "We kregen lovende reacties. Maar we waren zelf ook zeer tevreden over lichtkleur, verlichtingssterkte en zeker over de fantastische gelijkmatigheid. Voor ledverlichting hanteren wij een standaard kleurtemperatuur van 3000 °K, die voorwaarde is voor de positieve beleving van licht in een woonomgeving."
Begin 2010 test Tilburg nog meer scenario’s voor dynamische verlichting, in een combinatie van dimmen en licht op aanvraag. Hoe reageren burgers bijvoorbeeld als de straatverlichting om 22.30 uur reduceert tot 30% en alleen voor passanten in een fractie van een seconde op maximaal gaat, om vervolgens - als een tijdje niets meer gedetecteerd wordt - in een paar minuten weer langzaam terug te vallen? Welke invloed heeft licht op aanvraag op hun gevoel van veiligheid, wat is hun totale indruk, hoe reageren vrienden die op bezoek komen in de wijk en het fenomeen dynamisch verlichten niet kennen? Vragen waar Jos van Groenewoud in de loop van 2010 antwoord op hoopt te krijgen.
Jos van Groenewoud: "Verlichten gaat in mijn ogen vooral over gelijkmatigheid, meer nog dan sterkte. Dat zie je terug in onze armaturen, en het plaatsen van lichtmasten, net iets dichter bij elkaar dan de theorie aangeeft." Testen met LED verlichting op een gemeentelijk fietspad hebben aangetoond dat de Philips Urban Line 18W, uitgaande van lichtpunthoogte 5m en een lichtmastafstand van 25m, een gemiddelde verlichtingssterkte haalt van 5 lux en een gelijkmatigheid van 0,6. "Echt ongelofelijke verbeteringen ten opzichte van de traditioneel gebruikte PLL 24W, met scores van 3 lux en 0,3. En bijna 40% minder energieverbruik, inclusief dimmen in de nachtelijke uren!"
Contact
Tilburg
Jos van Groenewoud
Programmaleider OV en VRS
(013) 549 55 99